Илм-ул-йакин – илим аркылуу билүү,
Айн-ул-йакин – көзү менен көрүү аркылуу билүү,
Хакк-ул-йакин – бардык нерсеси аркылуу билүү, күбө болуу.
Бир мисал аркылуу түшүндүрөлү:
Ыйык Медина калаасында жашаган бир адам өмүрүндө
эч качан кар көрбөгөн болсо, кар ага түшүндүрүлсө ал адамдын кар тууралуу илими
"Илм-ул-йакин” деп аталат.
Жакындан карды көрүү аркылуу пайда болгон илими
болсо "Айн-ул-йакин” деп аталат.
Карды колуна кармап изилдесе, муздактыгын билсе,
кичине жеп көрүп даамын байкаса бул илими болсо "Хакк-ул-йакин” деп аталат.
Муракаба кылып жатканда олуяларда кээ бир
абалдардын пайда болуусу "Илм-ул-йакин” деп аталат. Жүрөктө бир нурдун пайда
болуусу "Айн-ул-йакин” деп аталат. Аллаху тааланын ахлагы менен ахлактануу
болсо "Хакк-ул-йакин” деп аталат. (Мактубати Дехлеви)
Тасаввуфчулардын асардан муассыры, башкача
айтканда, ишти көрүп, муну кылганды кашф аркылуу түшүнүүсү "Илм-ул-йакин” деп
аталат. (Мактубати Раббани, 3-том, 39-кат)
Бейиштин жана Тозоктун бар экендиги йакин аркылуу
билине турган болсо бул "Илм-ул-йакин”, периштелердин билүүсү сыяктуу күбө
болуп көрүлө турган болсо бул "Айн-ул-йакин” деп аталат. Дүнүйөдө кылынган
жаман иштердин акыреттеги жообу Тозок экендиги ушундай илм-и йакин аркылуу
билинет. Такасур сүрөсүндө: "Илм-и йакин аркылуу билгениңерде Тозокту
албетте көрмөксүңөр”, - деп билдирилүүдө. Пайгамбарлар илм-и йакин аркылуу
Бейишти, Тозокту жана акырет жагдайларын билишет. Бул илимдери "Илм-ул-йакин”
деп аталат. (Мукашафат-ул-кулуб)
Башкы бет
