Исламдын беш шарты
Мусулмандык беш нерсе үстүнө курулган:
1- Аллаху таалага жана Мухаммед алейхиссаламдын
Анын Пайгамбары экендигине ишенүү,
2- Күнүгө беш убакыт намаз окуу,
3- Зекет берүү,
4- Рамазан айында бир ай орозо кармоо,
5- Меккеге барып, өмүрүндө бир жолу ажылык кылуу. (Бухари)
Мусулмандын беш акысы
Бир мусулмандын башка бир мусулман үстүндө беш
акысы бар:
1- Көрүшкөндө салам берүү,
2- Чакырганда баруу,
3- Насаат сураса жардамчы болуу,
4- Чүчкүрүп «Алхамдулиллах» десе «Йархумукаллах»
деш,
5- Ооруп калса зыярат кылуу, өлсө жаназасына
баруу. (Бухари)
Курута турчу беш нерсе
Үммөтүм ушул беш нерсени адам деп эсептеген кезде
куруйт:
1- Бири-бирин лаанаттоону,
2- Жибек кийүүнү,
3- Музыкалык аспап чалууну,
4- Ичкилик ичүүнү,
5- Эркектин эркек менен, аялдын аял менен
жетинүүсүн. (Хаким, Байхаки)
Жума күнү
Жума күнүндө беш өзгөчөлүк бар:
1- Аллах ал
күнү Адам алейхиссаламды жаратты.
2- Ал Жаннаттан жер жүзүнө ошол күнү түшүрүлдү.
3- Жума күнү көз жумду.
4- Кыямат Жума күнү болот.
5- Жума күнү дубалар кабыл болгон бир саат бар. (Бухари)
Расулуллахтын үстөмдүгү
Калган пайгамбарлардан беш нерсе менен үстөм
кылындым:
1- Бүткүл адамдарга пайгамбарбар болдум.
2- Шапаатымды үммөтүмө акыретте жардамчы кылып
сактадым.
3- Бир айлык аралыктан душмандарыма коркуу салдым.
4- Жер жүзү мага мечит жана тазалоочу кылынды.
5- Олжолор мага халал кылынды. (Бухари)
Жаннаттан кайтарылбайт
Ушул беш нерсе үчүн насаат кылганды Жаннаттан
кайтарышпайт:
1- Аллах үчүн,
2- Дини үчүн,
3- Китеби үчүн,
4- Расулу үчүн,
5- Бүткүл мусулмандар үчүн. (И. Нажжар)
Беш нерсенин каршылыгы
Беш нерсе беш нерсенин жообу:
1- Бир жамият берген сөзүнөн кайтса душмандары
баштарына жармашат,
2- Диндин буйругуна уюлбаса кедейлик жайылат,
3- Фухуш жайылса өлүм көбөйөт,
4- Өлчөө жана тартууда куулук кылынса берекесиздик
болот,
5- Зекет берилбесе жамгыр токтойт. (Табарани)
Камил ыйман
Ушул беш нерсе ыймандан:
1- Аллахтын буйругуна таслим болуу,
2- Аллахтын тагдырына ыраазылык көрсөтүү,
3- Ишинин акырын Аллахка тапшыруу,
4- Аллахка ишенүү,
5- Кайгыга сабыр кылуу. (Баззар)
Пайгамбарлардын сүннөтү
Ушул беш нерсе пайгамбарлардын сүннөттөрүнөн:
1- Уяттуулук,
2- Хилм (Жумшактык, сүр),
3- Хажамат,
4- Мисвак колдонуу,
5- Жакшы жыт сүрүнүү. (Табарани)
Ибадат болгон беш нерсе
Беш нерсе ибадаттан:
1- Аз жеш,
2- Мечитте отуруу,
3- Каабаны кароо,
4- Мусхафты кароо,
5- Аалымдын жүзүн кароо. (Дайлами)
Жазасы дүнүйөдө берилет
Ушул беш нерсенин жазасы дүнүйөдө берилет:
1- Зулумдуктун,
2- Кыянаттыктын,
3- Эне-атага кыйынчылык тарттыруунун,
4- Салих туугандар менен алаканы үзүүнүн,
5- Кылынган жакшылыкка рахматсыздык. (И. Лал)
Рамазанда ихсан кылынгандар
Аллаху таала калган үммөтөргө бербеген беш нерсени
Рамазанда үммөтүнө берет:
1- Рамазандын алгачкы түнү момундарга рахмат
кылат. Рахмат кылган кулуна эч азап кылбайт.
2- Орозолуунун ооз жыты Аллаху таалага ар жыттан
да жагымдуу.
3- Периштелер Рамазанда ар түнү жана күндүзү орозо
кармагандардын кечирилүүсү үчүн дуба кылат.
4- Аллаху таала Рамазан шарифте орозо
кармагандарга Жаннатта жер дайындайт.
5- Рамазан шарифтин акыкы күнү болсо орозо
кармагандардын баары кечирет. (Байхаки)
Шашылуу
Беш нерседен сырткары шашылуу шайтандан:
1- Кызын үйлөнтүү,
2- Карызын төлөө,
3- Жаназа кызматтарын тез кылуу,
4- Конокту тоюруу,
5- Күнөө кылганда дароо тообо кылуу. (Ислам
Ахлагы)
Кедейге тамак жедирүү
Кедейге берилген бир жутум тамак беш сүйүнчү берет:
1- Бир элем, мени көбөйттүң,
2- Кичине элем, мени чоңойттуң,
3- Душман элем, мени дос кылдың,
4- Фани болуп, жок болуп кетээрде мени баки, түбөлүк
калгыдай кылдың.
5- Азыркыга чейин сен мени коргочу элең. Эми мен
сени коргоймун. (Ислам Ахлагы)
Көңүлдү өлтүрөт
Беш нерсе көңүлдү өлтүрөт:
1- Көп жеп-ичүү,
2- Көп уктоо,
3- Көп сүйлөө,
4- Көп күлүү,
5- Ырыскы үчүн көп тынчсыздануу. (М.Ч. Яр-и
Гузин)
Көңүлдү жалтыратат
Беш нерсе көңүлдү жалтыратат:
1- Ихлас сүрөсүн көп окуу,
2- Аз жеш,
3- Илим мажилисинде болуу,
4- Аз бышкан нан жеш,
5- Түнкү намазды окуу. (М.Ч. Яр-и Гузин)
Көңүлгө жарык берет
Беш нерсе көңүлгө жарык берет:
1- Илим мажилисинде болуу,
2- Жетимди башын сылоо,
3- Соордо көп истигфар кылуу,
4- Көп жеп-ичпөө,
5- Көп орозо кармоо. (М.Ч. Яр-и Гузин)
Көз нурун көбөйтөт
Беш нерсени кароо көзгө жила берет:
1- Каабаны кароо,
2- Мусхафты кароо,
3- Эне-атанын жүзүн кароо,
4- Аалымдын жүзүн кароо,
5- Аккан сууну кароо. (М.Ч. Яр-и Гузин)
Беш нерсенин кадыры
Беш нерседен мурда беш нерсенин кадырын бил!
1- Карылыктан мурда жаштыктын,
2- Оорудан мурда ден-соолуктун,
3- Убакытсыздыктан мурда бош убакыттын,
4- Кедейликтен мурда байлыктын,
5- Өлүмдөн мурда өмүрдүн кадырын бил! (Абу
Нуайм)
Ибадаттар кайыр калтырбайт
Ушул беш нерсе орозо жана дааратта кайыр
калтырбайт:
1- Жалган,
2- Гыйбат,
3- Сөз ташуу,
4- Харамды кароо,
5- Жалган жерге ант. (Дайлами)